Stare miasto w Side i jego zabytki

Side to malownicze miasteczko, które przyciąga co roku miliony turystów, którzy chcą wypocząć na szerokich i piaszczystych plażach. Side to również bogata historia i zabytki, o których w poniższym artykule opowiemy.

Świątynia Apollina  i Ateny

Starówka w Side zlokalizowana jest na niedużym półwyspie, na którym znajdują się trzy świątynie. Świątynie położone są wprost nad brzegiem morza. Najokazalszą jest świątynia Apollina , która stała się symbolem Side, tłumnie odwiedzanym przez turystów. Apollin to grecki bóg piękna, światła, przewodnik muz i patron sztuki. Z architektonicznego punktu widzenia świątynia jest budowlą, którą otaczała pojedyncza kolumnada. Wybudowano ja w II wieku i reprezentuje porządek koryncki. Na dłuższych bokach stało 11 kolumn a na krótszych 6. Dobrze zachowanych jest 5 kolumn, które zostały zrekonstruowane w latach 80 XX wieku i  do dziś można podziwiać. Obok świątyni Apollina stała identyczna tylko mniejsza świątynia Artemidy z której pozostały tylko fundamenty. Została wzniesiona w  również w II wieku . Atena była grecką boginią mądrości, sztuki i sprawiedliwej wojny. Była również patronką miasta Side. Wygląd świątyni można odtworzyć na podstawi monet bitych w Side. Pokazywały one boginię trzymająca miniaturkę swej świątyni.

Muzeum Side

Na wschód idąc od świątyni Apollina i Ateny znajduje się Muzeum Side, które zbudowane jest na dawnych łaźniach rzymskich. Z V wieku. Zbiory obejmują głownie te znalezione w Side w tym posągi, sarkofagi i część antycznych budowli. Budynek łaźni jest prostokątem. Składa się z pięciu pomieszczeń  w różnych wymiarach.  Były tam sale z zimną wodą, gorącą, dwie sale z letnią wodą oraz sauna. Znajdowały się tu też szatnie i kryty basen. Ściany i podłogi wyłożone były marmurem. Woda do łaźni doprowadzana była akweduktem. Piec, który ogrzewał wodę znajdował się pod budynkiem. Na dziedzińcu kiedyś uprawiono sport, boks i zapasy. W obecnych czasach wystawione są tu eksponaty oraz sarkofagi. W latach 60 XX wieku budynek został odrestaurowany i od 1962 roku działa jako Muzeum Archeologiczne. W muzeum można obejrzeć ciekawą kolekcje monet, biżuterii, broni oraz naczyń. Dziś możemy podziwiać tylko najniższą kondygnacje .

Nimfeum

Najlepiej zachowane i najważniejsze nimfeum znajduje blisko bramy. Zostało zbudowane prawdopodobnie w II wieku. Woda do nimfeum doprowadzana była akweduktami. Woda pochodziła z rzeki Melas współcześnie nazywanej Manvgat Cayi. Sprowadzana woda miła zasilać miejskie łaźnie jaki służyła do celów spożywczych. Przez mieszkańców woda była pobierana właśnie z nimfeum czyli fontanny publicznej. Najbogatsi mieszkańcy miasta mieli siec kanalizacyjną którą doprowadzana była woda do ich domostw rurami wykonami z marmuru, terakoty i ołowiu.

Brama Wespazjana

Tuż przy teatrze antycznym znajduje się brama wjazdowa do miasta zwana bramą Wespazjana. Niezwykle okazała ma wysokość 13m, choć kiedyś była dużo wyższa. Została wzniesiona najprawdopodobniej w IV wieku. Zabudowano jej łuk w dużej części w tym samym wieku. Obecnie zachowała się ściana, która została częściowo wyburzona aby umożliwić ruch samochodowy na półwysep.

Agora i świątynia Tyche

Agora położona jest tuz przy teatrze w Side. W czasach antycznych była ośrodkiem kulturalnym i handlowym miasta. W jej centrum znajdowała się świątynia Tyche, która została odbudowana i stanowi ozdobę Side. Agora powstała w II wieku, była w kształcie prostokąta. W jej części znajdowały się sklepy, które przykryte były drewnianym dachem by zabezpieczyć sklepy przed deszczem i nadmiernym słońcem. Handlowano tu różnymi towarami w tym niewolnikami.

Świątynia Tyche wzniesiona została w II wieku. Świątynia stoi na owalnym  fundamencie i prowadzi do niej 9 stopni a jej wysokość to 15 metrów. Do niedawna świątynia była zrujnowana, ale w roku 2012 została odbudowana z darowizn. Koszt jej odbudowania wynosił 1 milion lir tureckich i została oddana dla odwiedzający w maju 2013 roku.

Ulica kolumnowa

Ulica kolumnowa prowadziła na zachód miasta i miała 20 m szerokości. Wyłożona była marmurem. Wzdłuż ulicy były sklepiki i domostwa. Ulica prowadzi do głównej bramy Side.

Szpital bizantyjski

Budowla została wzniesiona w VI wieku. Budynek składa się z dwóch kondygnacji i pięciu pomieszczeń przedzielone łukami. Nie jest pewne, że właśnie ten budynek pełnił funkcje szpitala ale naukowcy podczas badań doszli do wniosku, że to właśnie taki obiekt. Na podłogach znaleziono ślady mozaiki a na niektórych  ścianach można dopatrzeć się fresków.  Ściany zbudowane są z kamiennych bloków specjalnie wycinanych na potrzeby budowy obiektu. Szpital ma  wymiary 27 m na 16, 5 metra. 

Starożytny teatr 

Antyczny teatr to kolejna wizytówka miasta Side. Jedne z najpiękniejszych i najlepiej zachowanych zabytków. Jeszcze kilka lat temu nie był dostępny dla zwiedzających ze względu na remont. Zbudowany został w Ii wieku na miejscu teatru hellenistycznego.  Scena składa się z budynku zwanego skene oraz podium na którym odbywały się przedstawienia. Scena miała 6 metrów długości. Podstawa była ozdobiona freskami z mitologii greckiej. Na widowni w tamtych czasach udział mogło wziąć nawet 15 tysięcy widzów. W późnym okresie Cesarstwa rzymskiego odbywała się tu walki gladiatorów i pokazy ze zwierzętami. Na przełomie V i VI wieku teatr został przekształcony w kościół na otwartym powietrzu. Fakt ten potwierdzają wzniesione dwie kapliczki jak i napisy na siedziskach z miejscami dla księży.